ആറാംതമ്പുരാൻ എന്ന സിനിമയുടെ ചിത്രീകരണഓർമകൾ
മോഹൻലാലുമൊത്ത് ജോലി ചെയ്യുന്നതിന്റെ അനുഭവം
മോഹൻലാൽ എന്തുകൊണ്ട് ലജൻഡ് എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു എന്നതിന്റെ ഉദാഹരണങ്ങൾ
'ആറാംതമ്പുരാനി'ലെ മോഹൻലാലിന്റെ ആദ്യ ഷോട്ട് ഒരു സജഷൻ ഷോട്ടായാണ് പ്ലാൻ ചെയ്തത്. നായകന്റെ ആദ്യ ഷോട്ട് ഒരിക്കലും അങ്ങനെ ആരും ചിത്രീകരിക്കാറില്ല. നായകൻ ക്യാമറയ്ക്ക് നേരെ വരുന്നതായിട്ടാകും പലപ്പോഴും. പക്ഷേ എല്ലാവരും ചെയ്യുന്നതുപോലെ ചെയ്യാതിരിക്കുക എന്ന പിടിവാശിയുള്ളതിനാലാണ് ആ രീതി പിന്തുടരാഞ്ഞത്. ലാൽ തന്നെ ചോദിച്ചു, 'എന്താ ഇങ്ങനെ'യെന്ന്. അപ്പോൾ ഞാൻ കൊടുത്ത മറുപടി 'നിങ്ങൾ ക്യാമറയ്ക്കൊപ്പം സിനിമയിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുകയാണ്' എന്നാണ്. (ലാൽ എന്റെ സിനിമാജീവിതത്തിലേക്ക് കൂടി കയറിവരികയായിരുന്നു എന്നത് മറ്റൊരു കാര്യം). ക്യാമറ പകർത്തുന്നത് കഥയെയാണ്. അതിലേക്ക് നായകൻ നടന്നുകയറുകയാണ് വേണ്ടത്. അയാൾ ക്യാമറയ്ക്കുനേരെ നടന്നുവന്നാൽ കഥയിൽ നിന്ന് പുറത്തേക്ക് വരുംപോലെയാകും. നായകനുമായി ക്യാമറ കഥയിലേക്ക് പ്രവേശിക്കട്ടെ. ഇതായിരുന്നു എന്റെ ആശയം. ഒരുപക്ഷേ ഒരു ഭ്രമകല്പന.
മോഹൻലാലിനെ കാണുന്നത് ആനയെ നോക്കിയിരിക്കുന്നത് പോലെയാണ് പലരും പറയാറുണ്ട്. എത്ര കണ്ടാലും മടുക്കില്ല. ആദ്യമായി ലാൽ എന്റെ ക്യാമറയ്ക്ക് മുന്നിൽ വന്നുനിമിഷം മുതൽ ഞാനും ആ മനുഷ്യനെ നോക്കിയിരിക്കാൻ തുടങ്ങി. നിരീക്ഷിക്കാൻ തുടങ്ങി എന്നുപറയുന്നതാകും കൂടുതൽ ഉചിതം. ആദ്യത്തെ രണ്ടുമൂന്നുദിവസം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ തന്നെ ക്യാമറയ്ക്കുമുന്നിലെ ലാൽ ഏതാണ്ട് പൂർണമായും ജഗന്നാഥനായി മാറിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. റിഹേഴ്സൽ സമയത്തോ ഷോട്ടിനുമുമ്പുള്ള ചില നിമിഷങ്ങളിലോ ലാലിന്റെ ശരീരഭാഷ ബോംബെയിൽ നിന്ന് കണിമംഗലത്തേക്ക് ഒരു ദൗത്യവുമായി വന്ന നായകന്റേതായിരുന്നു. ചില പ്രത്യേക മാനറിസങ്ങൾ,ആംഗ്യവിക്ഷേപങ്ങൾ ഒക്കെ ലാലിൽ കാണാനായി. ഞാൻ അതൊക്കെയും ശ്രദ്ധിച്ചുനോക്കിവയ്ക്കും. പിന്നെ ഷോട്ട് എടുക്കുമ്പോൾ 'ഇന്നസമയത്ത്...ഇന്നസ്ഥലത്തിരുന്നപ്പോൾ ഇന്നപോലെ ചെയ്തില്ലേ....അങ്ങനെയൊന്ന് ചെയ്യണേ എന്നുപറയും...' കുറച്ചുതവണ ഇങ്ങനെ ഓർത്തോർത്ത് ഓരോ ആവശ്യമറിയിച്ചപ്പോൾ ലാൽ ചോദിച്ചു: 'ഷാജിക്കെന്താ ദേഹം മുഴുക്കെ കണ്ണാണോ...!പലകാര്യങ്ങൾ പലരീതിയിൽ ശ്രദ്ധിക്കുന്നുണ്ടല്ലോ നിങ്ങൾ...'
ഞാൻ പറഞ്ഞു: 'അങ്ങനെയല്ല...നിങ്ങളിപ്പോൾ ആ ക്യാരക്ടറാണ്. ആ ക്യാരക്ടറിന്റെ സ്വഭാവം നിങ്ങൾപോലുമറിയാതെ നിങ്ങളിലേക്ക് പ്രവേശിച്ചുകഴിഞ്ഞു. അത് നിരീക്ഷിച്ചെടുക്കുക എന്നതാണ് എന്റെ ചുമതല. അതിനുവേണ്ടി സൂക്ഷ്മമായി ശ്രദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയായിരുന്നു ഞാൻ. അങ്ങനെ കിട്ടിയ സാധനങ്ങളാണ്..'
ഇങ്ങനെ 'ആറാംതമ്പുരാനി'ൽ കണ്ട മോഹൻലാലിന്റെ അംഗവിക്ഷേപങ്ങളും സ്റ്റൈലും ഞാൻ ചോദിച്ചുമേടിച്ചവയാണ്. എനിക്കത് വേണം എന്നുതന്നെ പറഞ്ഞപ്പോൾ ലാൽ എന്ന അഭിനയവിസ്മയം അത് അതേപോലെ തന്നെ തന്നു. പിന്നീട് രാംഗോപാൽ വർമയ്ക്കൊപ്പം സിനിമ ചെയ്യുന്ന സമയത്ത് അദ്ദേഹം ലാലിനോട് ഇതുപോലെ ഏതോ ഒരു മാനറിസത്തിന്റെ കാര്യം പറഞ്ഞ് അത് ചിത്രീകരിക്കാൻപോകുന്ന രീതി പറഞ്ഞു. അപ്പോൾ ലാൽ പറഞ്ഞത്രേ, 'ഞങ്ങൾക്ക് ഇങ്ങനെയൊരു ഡയറക്ടറുണ്ട്. ഞാൻ കൈതിരിച്ചാലും കാൽതിരിച്ചാലുമൊക്കെ ക്യാമറ കൊണ്ടുവന്നു വയ്ക്കും. ശരീരത്തിന്റെ ഓരോ പാർട്ടിനെക്കൊണ്ടും അഭിനയിപ്പിക്കും പുള്ളി..' ഇത് പില്കാലത്ത് ലാൽ തന്നെ എന്നോട് പറഞ്ഞതാണ്. എനിക്കത് വലിയ അംഗീകാരമായിട്ട് തോന്നി. ലാലിനെപ്പോലൊരാൾ നമ്മളെക്കുറിച്ച് മറ്റൊരു സ്ഥലത്ത് ഒരു വലിയ സംവിധായകനോട് മതിപ്പോടെ പറയുക എന്നത് നിസ്സാരകാര്യമല്ലല്ലോ.
ലാലിന്റെ നഖമുനകളെ വരെ പകർത്താൻ കഴിഞ്ഞതിൽ ആഹ്ലാദവും അഭിമാനവും അനുഭവിക്കുന്നയാളാണ് ഞാൻ. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പല രംഗങ്ങളിലും നമ്മൾ എക്സ്ട്രീം ക്ലോസപ്പ് ഷോട്ടുകൾ വെച്ചിട്ടുണ്ട്. അത് നേരത്തെ പറഞ്ഞ അദ്ദേഹത്തിലെ മാനറിസങ്ങൾ ഒപ്പിയെടുക്കാൻവേണ്ടിയാണ്. കണ്ണിന്റെ ചലനങ്ങളിൽ പോലും ലാൽ കൊടുങ്കാറ്റുകൾ സൃഷ്ടിക്കാറുണ്ട്. ടൈറ്റ് ക്ലോസപ്പുകളിലൂടെ അത് കാണികളിലേക്കെത്തിക്കാനാണ് ശ്രമിച്ചിരുന്നത്. അതൊക്കെയും അവർക്ക് ഇഷ്ടമാകുകയും തരംഗമാകുകയും ചെയ്തത് കണ്ടപ്പോൾ ലാലിനെ ഞാൻ പകർത്തിയ രീതി ശരിയായിരുന്നുവെന്ന് ബോധ്യപ്പെട്ടു.
ലാലിനൊപ്പമുള്ള സിനിമയ്ക്ക് ശേഷം മറ്റൊരു സിനിമ ചെയ്യുമ്പോഴാണ് വ്യത്യാസം തിരിച്ചറിയാനാകുക. അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം ജോലി ചെയ്യുക എന്നത് ഒരു പുണ്യമാണ് എന്ന് ഞാൻ നേരത്തെയും പലവട്ടം പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹം നമുക്കായി എന്തൊക്കെയാണ് ആവാഹിച്ചുകൊണ്ടു വരികയെന്ന് ഒരിക്കലും നമുക്കറിയില്ല. അദ്ദേഹത്തിനും അതറിയില്ല എന്നതാണ് സത്യം. സ്പോട്ടിൽ വച്ച് സംഭവിക്കുന്നതാണ് എല്ലാം.
'ആറാം തമ്പുരാനി'ലെ ഒരു നിർണായകരംഗം ചിത്രീകരിച്ചത് ഓർമവരുന്നു. ലാലും ഒടുവിൽ ഉണ്ണികൃഷ്ണേട്ടനും മഞ്ജുവാര്യരുമെല്ലാമുണ്ട് അതിൽ. 'കോവിലകത്തുനിന്ന് ഒഴിപ്പിക്കരുത്' എന്ന് ജഗനോട് അപേക്ഷിക്കാൻ വരുന്ന കൃഷ്ണവർമയും 'ഇറങ്ങിപ്പോകാൻ ഞങ്ങൾ തീരുമാനിച്ചിട്ടില്ല' എന്നു ധൈര്യത്തോടെ പറയുന്ന ഉണ്ണിമായയുമുള്ള ആ സീൻ. ധാരാവി ഒറ്റരാത്രികൊണ്ട് ഒഴിപ്പിച്ച കഥ പറഞ്ഞുകൊടുത്ത് 'കുട്ടിയെയും കാർന്നോരെയും ഇവിട്ന്ന് ഇറക്കുക എന്നത് എനിക്ക് പൂ പറിക്കണപോലെ ഈസിയായ ജോലിയാണ്' എന്ന് ജഗൻ പറയുന്ന അതേ സീൻ. നമ്മൾ ട്രാക്കും ക്രെയിനും സൂമും ഒക്കെ വച്ചാണ് സംഭവം പ്ലാൻ ചെയ്തത്. എനിക്കിങ്ങനെയുള്ള ചില ഭ്രാന്തൻചിന്തകളൊക്കെയുണ്ട്! ഷോട്ടുകൾ ഭംഗിയാക്കാൻ എന്തൊക്കെ ടെക്നിക്കുകൾ ഉപയോഗിക്കാമോ അതെല്ലാം ഉപയോഗിക്കുക എന്നതാണ് പണ്ടുതൊട്ടേയുള്ള രീതി.
'കോവിലകവും, ചുറ്റുമുള്ള സ്ഥലവും, അതിൽനില്കുന്ന സ്ഥാവര ജംഗമ വസ്തുക്കൾ...തമ്പുരാനേ ഇവിടെ നോക്വാ...എന്നുവെച്ചാൽ ഫർണീച്ചറുകൾ,കിണ്ടി,ചരുവം,ചെമ്പുകുടങ്ങൾ....'എന്ന ഡയലോഗ് ലാൽ പറഞ്ഞുതുടങ്ങുമ്പോൾ ട്രാക്ക് ഇട്ട് ഇങ്ങനെ പിടിച്ചുവരികയാണ് നമ്മൾ. നാലഞ്ചുപേരുണ്ട് ഫ്രെയിമിൽ. സ്ട്രെയിറ്റ് സ്റ്റാറ്റിക് ഫ്രെയിമാണെങ്കിൽ ഡ്രാമ ഫീൽ ചെയ്യില്ല. അതുകൊണ്ടാണ് ട്രാക്ക് ഷോട്ട് വെച്ചത്. അതിങ്ങനെ മൂവ് ചെയ്തുവന്ന് ടൈറ്റ് ആയി ലാലിൽ കൊണ്ടുചെന്നു വയ്ക്കണം. ആ ഷോട്ട് ഒരു ടേക്കായി...രണ്ടുടേക്കായി...പക്ഷേ ഒകെ ആകാതെ അങ്ങനെ നീണ്ടുനീണ്ടുപോകുന്നു. ചിലപ്പോൾ ട്രാക്ക് തെറ്റും,അത് ശരിയാകുമ്പോൾ ഫ്രെയിം ബാലൻസിങ് പോകും..അവസാനം പന്ത്രണ്ടു ടേക്കായപ്പോൾ ഞാൻ ഷൂട്ട് നിർത്തി. 'ഇനി എല്ലാവരുമൊന്ന് റിലാക്സ് ചെയ്തിട്ട് ബാക്കി' എന്നുപറഞ്ഞു. അതങ്ങനെ നീണ്ടുപോയാൽ ഒരിക്കലും ശരിയാകാൻ പോകില്ല എന്നറിയാം. അതുകൊണ്ടാണ് ചെറിയൊരു ബ്രേക്ക് പറഞ്ഞത്.
ലാൽ അകത്തെ ഒരു മുറിയിലേക്ക് കയറിപ്പോയി. പിന്നെ തനിച്ച് കുറച്ചുനേരം ഇരുന്നു. ഞാൻ അപ്പോൾ അടുത്തേക്ക് ചെന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മാനസികാവസ്ഥ എന്താണെന്നുപോലും ചിന്തിക്കാതെ ചോദിച്ചു: 'രണ്ടാമത്തെ ടേക്കിൽ ഒരു സാധനം എനിക്ക് ഇട്ടുതന്നിരുന്നു. അതൊന്ന് കിട്ടുവോ അടുത്ത ടേക്കിൽ..?' പക്ഷേ ഒട്ടും ക്ഷോഭിക്കാതെ അതീവശാന്തനായി ലാൽ പറഞ്ഞു: 'എനിക്ക് ഫസ്റ്റ് ടേക്ക് എന്താണെന്നറിയില്ല, സെക്കൻഡ് ടേക്ക് എന്താണെന്നറിയില്ല...ആ സമയത്ത് എന്താണോ വരുന്നത് അതാണ് ഞാൻ ചെയ്യുന്നത്. അഭിനയം എനിക്ക് പ്രീപ്ലാൻഡ് അല്ല. അതിന് പ്രത്യേകമായൊരു സിസ്റ്റം എനിക്കില്ല. ഞാനങ്ങ് ചെയ്തുപോകുന്നതേയുള്ളൂ. വഴിയലങ്ങ് വരുന്നത് ഞാൻ ചെയ്യുന്നു. അത് എനിക്കുപോലും അറിയില്ല. ഇനി കിട്ടുമോ എന്നെനിക്കറിയില്ല...ഞാൻ ശ്രമിച്ചുനോക്കാം..'
അന്ന് മോണിറ്ററില്ല. എന്താണ് ചെയ്തതെന്ന് ലാലിന് പറഞ്ഞുകൊടുക്കാൻ എനിക്ക് വേറെ മാർഗങ്ങളൊന്നുമില്ല. അതുകൊണ്ട് ഞാൻ പറഞ്ഞു: 'ശരി...ശരി നമുക്ക് നോക്കാം..കിട്ടുന്നത് ശരിയാക്കാം..' തിരിഞ്ഞ് പുറത്തേക്ക് നടക്കുമ്പോൾ ലാൽ പിറകിൽനിന്നുവിളിച്ചു. ഞാൻ തിരികെച്ചെന്നു. ലാൽ മുമ്പുകണ്ട അതേശാന്തഭാവത്തിൽ പറഞ്ഞു: 'ഇപ്പോ പന്ത്രണ്ടു ടേക്കായി...ഷാജിക്ക് കിട്ടേണ്ട സാധനം കിട്ടണമെങ്കിൽ ഒന്നുകിൽ എന്നെ മാറ്റുക..അല്ലെങ്കിൽ ക്യാമറാമാനെ മാറ്റുക...ഈ രണ്ടുഓപ്ഷനുകളേയുള്ളൂ നിങ്ങൾ ഉദ്ദേശിച്ചത് കിട്ടണമെങ്കിൽ...'
ഞാൻ പറഞ്ഞു: 'അതിനി നോക്കണ്ട...നമുക്ക് മാറ്റിപ്പിടിക്കാം...'അങ്ങനെ സൂം ലെൻസ് മാറ്റി ബ്ലോക് ലെൻസിട്ട് ആ ഷോട്ട് ഒകെ ആക്കി. അതുകഴിഞ്ഞപ്പോൾ ഞാൻ വീണ്ടും ലാലിന് അടുത്തേക്ക് ചെന്നു. 'ഒരു കാര്യം ചോദിച്ചോട്ടെ...?' അതുകേട്ടതും 'എന്താ ഷാജി' എന്ന് ലാൽ. ഞാൻ ചോദിച്ചു:'എന്നെ മാറ്റിക്കോ..അല്ലെങ്കിൽ ക്യാമറാമാനെ മാറ്റിക്കോ എന്നു പറഞ്ഞു. എന്തുകൊണ്ട് ഡയറക്ടറോട് ഷോട്ട് മാറ്റാൻ പറഞ്ഞില്ല?' അതിന് കിട്ടിയ മറുപടിയിൽ എന്താണ് മോഹൻലാൽ എന്നതിന്റെ ഉത്തരം മുഴുവനുമുണ്ടായിരുന്നു.
'ഡയറക്ടർ കൺസീവ് ചെയ്ത ഷോട്ടിൽ അഭിനയിക്കുക എന്നതാണ് എന്റെ ജോലി. അത് എടുത്തുകൊടുക്കുകയാണ് ക്യാമറാമാന്റെ ജോലി. ഡയറക്ടർക്ക് അദ്ദേഹം മനസ്സിൽ കൺസീവ് ചെയ്ത ഷോട്ട് കിട്ടിയില്ലെങ്കിൽ അതിനർഥം ഞങ്ങൾ രണ്ടുപേരും പരാജയപ്പെട്ടു എന്നാണ്. അത് ഡയറക്ടറുടെ പരാജയമല്ല. അദ്ദേഹം കൺസീവ് ചെയ്ത ഷോട്ട് മാറ്റാൻപറയാൻ എനിക്ക് അധികാരമില്ല.'
ഇങ്ങനെ പറയുന്ന മറ്റൊരാളിനെ ഞാൻ ഇന്നേവരെ കണ്ടിട്ടില്ല. ഡയറക്ടറുടെ നിർദേശങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് അദ്ദേഹം മനസ്സിൽ കണ്ട കാര്യങ്ങൾ ചെയ്തുകൊടുക്കാൻ നിയുക്തനായ ഒരാളായിട്ടാണ് ദാദാസാഹിബ് ഫാൽക്കെ അവാർഡ് നേടിയ നടൻ ഇന്നും സ്വയം കാണുന്നത്. ഷൂട്ട് തുടങ്ങി നാലാംദിവസം ലാലിനറിയാം എന്താണ് സംവിധായകൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നതെന്ന്. ആദ്യത്തെ മൂന്നുദിവസംകൊണ്ട് അദ്ദേഹം ഡയറക്ടറെ പഠിച്ചിരിക്കും. അയാളുടെ പാറ്റേൺ മനസ്സിലാക്കും. അയാൾക്ക് എന്താണ് വേണ്ടതെന്ന് തിരിച്ചറിയും. അഞ്ചാംദിവസം ആ ഡയറക്ടർ ഉദ്ദേശിച്ചയാളായിട്ടാകും ലാൽ ക്യാമറയ്ക്ക് മുന്നിൽ നില്കുക.
ഏതുഡയറക്ടറായാലും ഇങ്ങനെ തന്നെ. അതിൽ പഴയതലമുറയെന്നോ പുതുതലമുറയെന്നോ വ്യത്യാസമില്ല. അവർക്കൊത്ത് അദ്ദേഹം ഒഴുകിമാറും. അതാണ് ബ്രില്യൻസ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെയാണ് മോഹൻലാൽ ഒരു ലെജൻഡ് ആണ് എന്നുപറയുന്നത്.
(തുടരും)